Vitamin D và bệnh còi xương ở trẻ em

Theo các tài liệu nghiên cứu thì ở nước ta  tỷ lệ bệnh còi xương chiếm trên dưới 9-10% ở trẻ xu ly nuoc em dưới 3 tuổi, gặp nhiều ở các tỉnh phía Bắc hơn danh thiếp tỉnh phía Nam. Còi xương là một bệnh thường xảy ra ở trẻ nít nhỏ cốt trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh này làm cho xương mềm, xốp, đồng thời làm biến dạng xương. Bệnh còi xương ở trẻ emBệnh còi xương khác với bệnh suy dinh dưỡng, bệnh suy dinh dưỡng là bởi thiếu calo, protein, làm cho trẻ chậm phát triển về thể chất, "thấp bé nhẹ cân", còn bệnh còi xương thường xuất hiện ở những trẻ được ăn đầy đủ về năng lượng, thậm chí còn gặp ở những trẻ cân nặng còn cao hơn so với cùng lứa tuổi. Chính bởi chưng thế mà nhiều bà mẹ đã không chú ý, bỏ qua danh thiếp dấu hiệu của bệnh, đến khi có biến chứng mới đưa con đi khám. Nguyên nhân chính của bệnh còi xương là bởi thiếu vitamin D. Vitamin D là một vitamin tan trong chất béo (dầu mỡ). Nguồn cung cấp cốt vitamin D cho thân thể do:

- Do ăn uống: thức ăn có chứa nhiều vitamin D như mặc dầu cá, gan cá, trứng, sữa, thịt v.v… Nguồn vitamin D trong sữa mẹ có nhưng không đủ cung cấp cho trẻ, mà nguồn chính là do ánh sáng mặt trời, tia cực tím, kích thích sự tổng hợp vitamin D qua một quá đệ trình quang quẻ hóa ở da… Vitamin D giúp cho thân thể trong quá trình tiếp thu và chuyển hóa canxi và phospho để tạo thành xương giúp cho cơ thể phát triển. Ở những trẻ vì chưng nuôi dưỡng thiếu vitamin D thường là bởi chưng ăn cốt tử chất bột, mê hoặc kiêng ăn chất béo khi trẻ bị tiêu chảy v.v… mê hoặc là sống ở nơi thiếu ánh sáng mặt trời, ẩm thấp huyễn hoặc vì tập quán giữ trẻ trong nhà, mặc xống áo kín, che kín bộ hạ khi ra ngoài, đặc biệt là mùa đông nên dễ mắc bệnh còi xương.Bệnh còi xương thể hiện tùy theo tuổi của trẻ và tùy theo thời kỳ của bệnh. Có khi xuất hiện rất sớm vài tuần sau đẻ. Đứa trẻ thường biểu hiện: khó ngủ, ngủ hay giật mình, hay ra mồ hôi, kể cả mùa đông, đặc biệt là mồ hôi vùng đầu, gáy, trẻ ngứa lắc đầu nhiều làm rụng tóc vùng gáy, nếu nặng làm đầu mềm, ấn vào bập bềnh như ấn vào quả bóng cao su, dần dần đầu bẹp (bẹp đầu cá trê). Sau đó đứa trẻ da xanh, trương lực cơ giảm, cơ mềm, nhẽo, làm bụng to ra, ngực lép vì cơ thành bụng yếu, trẻ hay có rối loạn tiêu hóa, hay bị viêm phế truất quản và viêm phổi v.v…   Trẻ chậm phát triển vận động, như chậm lẫy, chậm bò, chậm ngồi, đi, đứng rồi chậm cả mọc răng và răng mọc không đều (bình thường 6 tháng răng mọc). Đứa trẻ yếu dần, ăn uống kém, rồi lại kiêng ăn khi bị tiêu chảy dần dần đứa trẻ bị suy dinh dưỡng, lúc đó mới đưa bé đi ngục thất thì đứa trẻ đã có biểu thị biến chứng của bệnh còi xương. Bệnh còi xương ngoài danh thiếp biểu hiện toàn thân như trên, còn biểu hiện ở xương như : xương đầu thường bẹp, hay đầu có bướu bởi xương phát triển không đều.

• Xương ngực bị nhô ra, giống như ngực gà, hạn chế trao đổi khí của phổi.
• Xương chầy ở chi dưới vì chưng trọng lực cơ thể đè làm xương bị cong vòng như hình chữ O, mê hoặc là bẻ ra ngoài như hình chữ bát.
• Xương chậu bị biến dạng làm hẹp lại, rất trở lực cho việc hoá đẻ nếu là cháu gái.

Ngoài ra bệnh còi xương nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây co giật xu ly nuoc vì hạ danh thiếp ion canxi trong huyết thanh, đôi khi gây khó thở do co thắt danh thiếp cơ thanh quản có trạng thái nguy hiểm nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì vậy chúng ta cho nên để ý phòng bệnh còi xương cho trẻ, và cũng cần phòng bệnh từ trong bụng mẹ, tức là chị em khi có thai cần ăn uống đầy đủ, nên tiếp kiến xúc với ánh sáng thái dương nhất là mùa đông để tạo được nhiều vitamin D.Cho trẻ bú sớm sau khi đâm và cho trẻ ăn bổ sung sau 4, 5 tháng, ăn đầy đủ chất, đa dạng, gọi là tô màu cho bát bột. Một điều quan yếu là cho trẻ được tắm nắng sớm ngay tuần lễ đầu sau khi sinh, nhất là mùa đông. Nên cho trẻ ra tắm nắng vào buổi sáng, mỗi lần đồng cân nên từ 5-10 phút và chỉ để hở hai cẳng chân của trẻ tiếp kiến xúc với ánh nắng, sau đó vuốt ve, xoa bóp cho trẻ. Nếu mùa đông trời đất mưa ẩm nhiều không tắm được nắng, có trạng thái cho trẻ uống vitamin D để phòng bệnh (mỗi ngày đồng cân thành thử uống 400 neo người vị vitamin D).

Mặc khác chị em thành ra để ý phát hiện những dấu hiệu của bệnh còi xương, sớm đưa cháu đi ngục tù để được điều động trị kịp thời, bệnh sẽ khỏi hoàn trả toàn và không để lại di chứng. Không nên tự điều trị cho uống vitamin D quá liều sẽ có hại cho trẻ và gây ra các biến chứng ngộ độc vitamin D và làm rối loạn chuyển hóa canxi gây ra sỏi bóng đái và sỏi thận. Tóm lại bệnh còi xương nguyên nhân chính thị là do thiếu vitamin D, vitamin D lại bởi ánh sáng mặt trời tổng hợp quang hóa qua da, là một nguồn vô tận, vừa neo đơn giản lại không mất tiền. Vì vậy ngoài vấn đề cho các cháu ăn uống đầy đủ, chúng mình cần cho trẻ tắm nắng để phòng bệnh còi xương cho trẻ, bảo đảm cho trẻ phát triển tốt.Nguồn:   BS. Trần Thị Nga - Viện Nhi